●●● Praten over inclusie, wanneer worden het daden in plaats van woorden?

Voor mensen die mij niet kennen, mijn naam is Aschwin van Leeuwen, doof geboren, getrouwd met een man en wonend in de buurt van Den Bosch. Zes jaar geleden heb ik samen met Frank Theater met Tolk opgericht, en later met twee andere dove mensen verder vormgegeven. Theater met Tolk heeft als doel om festivals en theaters toegankelijker te maken voor doven en slechthorende mensen.

In het begin dacht ik vooral theaters en festivals toegankelijker te maken door tolken de voorstelling/muziek te laten vertalen voor onze doelgroep. We zorgden dat ze op het podium konden staan, voldoende licht kregen, het script van te voren kregen etc. Zeker in het begin moest ik zelf bij verschillende bedrijven aankloppen om ze toegankelijk te maken, maar in de loop van de jaren is dat veranderd en het werk begint vruchten af te werpen. Tegenwoordig kloppen instanties juist bij ons aan om te vragen hoe ze toegankelijk kunnen worden. Het is heel fijn om te merken dat de situatie aan het veranderen is. Toegankelijkheid is dan ook een heel belangrijke term aan het worden, iedereen praat erover. En er wordt ook steeds meer over een andere term gesproken, namelijk: inclusie. Regelmatig zie ik wat staan op Social media of hoor ik de woorden.

En daar wil ik wat over kwijt: want het lijkt de goede kant op te gaan maar er is een sterke maar....

Elke keer als ik op uitnodiging een gesprek met een instantie aanga, ben ik altijd degene die een tolk moet regelen, nooit wordt deze vanuit de andere kant mij aangeboden of wordt er gevraagd of ik ondersteuning nodig heb bij het regelen van een tolk. Wij als doven moeten altijd extra ons best doen en investeren om erbij te kunnen horen en het gesprek te kunnen volgen. En dat zelfs in een gesprek over inclusie het vanzelfsprekend gevonden wordt dat ik de tolk regel en meeneem verbaast mij steeds meer. Stel dat ik geen tolk regel en toch met je in gesprek ga door gebarentaal te gebruiken, hoe zouden  de horende mensen mij dan kunnen volgen? Hoe zouden ze reageren? Dove mensen moeten zich vaak aan de horende maatschappij aanpassen zoals leren praten, liplezen etc. Maar wat zie ik andersom? Er is nog steeds weinig inzet van de horende mensen om zich aan te passen.

Wat ook gebeurt: Dat na het gesprek een organisatie direct gaat samenwerken met de tolken in plaats van de deskundigheid van dove mensen te blijven gebruiken. Is dat de juiste manier van inclusie? Bovendien ben ik bijna altijd met witte "gezonde" mensen in gesprek, zonder enige beperkingen. Maar ze nemen wel beslissingen over "onze doelgroep  en de andere doelgroepen". Is dat inclusie en gelijkwaardig?

En nog iets: af en toe zie ik ook artikelen op Social media dat als een bepaalde organisatie geen verstand heeft van toegankelijkheid en inclusie, ze een andere organisatie inhuren voor een lezing of een cursus, waarbij  zo'n organisatie dan vervolgens aan mensen met een beperking vraagt om deze lezing/cursus te geven (vaak voor weinig geld, of niet betaald!) Deze organisatie krijgt hiervoor een vergoeding, en los van het feit dat mensen met een beperking misschien ook een deel van de vergoeding krijgen, deze manier van werken voelt niet goed. Ik krijg daardoor het gevoel dat deze organisatie geld verdienen over de rug van de minderheidsgroep, en dat vind ik niet inclusief en gelijkwaardig? Organisatie die worden ingehuurd voor het regelen van lezingen en cursussen zijn altijd horende mensen zonder beperkingen! Het is tijd daar over na te denken!

En het kan nog erger: het gebeurt ook weleens dat een organisatie bij ons aanklopt om "samen te werken" zodat ze tolkuren bij ons kunnen krijgen. Zodat het voor hen goedkoper uitkomt, en zij deze uren niet volledig zelf hoeven te betalen. en als we ze dan vragen om de tolken zelf te betalen ze dan niet meer willen samenwerken of hun werk toegankelijker willen maken. Noem je dit inclusie?

Zoals Ctalents al eerder zei: 70% van mensen met beperkingen zijn werkloos, willen graag ergens kunnen gaan werken, maar krijgen geen kansen om zichzelf te bewijzen, ontwikkelen, en te laten zien hoe graag ze willen werken. "Gezonde mensen" nemen hun kansen af (bewust of onbewust), door zelf het werk te doen, te praten met diverse organisaties, stichtingen en bedrijven over inclusie, gelijkwaardigheid, toegankelijkheid. Door zelf de cursussen te geven en lezingen te geven over andere doelgroepen. Noem je dat gelijkwaardig, toegankelijk en inclusie?

Vaak zie ik mensen praten over toegankelijkheid, inclusie en gelijkwaardig, maar het blijven woorden, geen daden!

Er werd pas nog aan mij gevraagd waarom onze eigen doelgroep (doven organisaties) niet snel en graag samenwerken met de horende maatschappij. Laat me dat nog eens uitleggen: het heeft te maken met onze doven geschiedenis en de ervaringen die veel dove mensen hebben gehad met de dominante horende maatschappij, die vaak bepaalt hoe wij moeten leven. Veel dove mensen hebben daardoor veel klappen te verduren gehad in hun leven en willen voorkomen dat ze nog meer klappen krijgen. Ze willen niet meer gebruikt worden voor andermans doelen. Ze willen hun energie investeren in iets waar zij blijvend beter van worden. Ook werd mij gevraagd hoe de horende mensen met de dove mensen kunnen samenwerken.

Mijn antwoord is:

Neem onze doelgroep echt serieus en blijf dat doen. Beslis niet over onze doelgroep. Verander dat als eerste in je eigen organisatie, bewijs dat het je ernst is! Niet alleen met mooie dure woorden maar zet dat ook om in daden! Nee, dus om te beginnen als organisatie die zich bezig houdt met het adviseren over inclusie in je eigen organisatie/stichting/bedrijf EEN PERSOON MET BEPERKING in dienst, en laat deze hun eigen verhaal/lezing/cursus geven in plaats van "gezonde" mensen voor de anderen te laten spreken.  Mocht je niemand kunnen vinden die dit al voldoende kan, help ze dan zich te laten ontwikkelen door samen te werken en zorg dat deze persoon uiteindelijk zelfstandig kan werken. Zoek niet meteen de makkelijkste weg. Dat is niet de juiste manier van inclusie. Ik zie nooit een dove persoon in het theater of in een festival een serieuze betaalde baan hebben. Hoe kan dat?

Er zijn haast geen rolmodellen met beperkingen in deze organisatie te zien waardoor mensen vanuit onze doelgroep geen voorbeeld hebben en kunnen zien wat men kan bereiken in de horende maatschappij. Deze rolmodellen kunnen voor hun belangen opkomen, en weten wat ze nodig hebben. Het is heel belangrijk om deze rolmodellen te gaan ontwikkelen.

Ik zelf zou me graag verder tot een rolmodel willen ontwikkelen. Leren om lezingen en cursussen te geven. Ik ben er klaar voor.

Wie houdt wel van een uitdaging en durft met mij contact op te nemen en mij een mooie baan/kans te bieden?

Reageren graag via mijn LinkedIn profiel Aschwin van Leeuwen.